Op zoek naar een nieuwe president - Iowa

Sinds gisteren is de echte strijd naar het Witte Huis ingezet met de voorverkiezing of caucus in de staat Iowa. In feite is Iowa een onbeduidende staat die weinig gewicht in de schaal kan leggen in de aanduiding van de presidentskandidaat op de nationale conventie, maar door als eerste staat een voorkeur te kiezen, maakt ze zichzelf natuurlijk wel belangrijk. Bovendien is de hele aard van campagne voeren en verkiezing organiseren vrij ongewoon. De kandidaten moeten echt de kiezers toespreken in kleine zaaltjes, restaurants of gaan zelfs van deur tot deur om zichzelf voor te stellen. Hier overtuig je dus geen kiezers via grote televisiedebatten, maar door persoonlijk contact. En je geeft de mensen ook echt de gelegenheid om vragen te stellen die hen aanbelangen en je kan hier niet zo makkelijk een vraag ontwijken. Dat ondervond Barack Obama toen hij op zo’n persoonlijke aangelegenheid moest toegeven dat hij nog geen gedetailleerd gezondheidsplan had. Maar twee maanden later kwam hij wel zijn plan uit de doeken doen in de staat Iowa. Wat toch aanduidt dat er heel wat belang wordt gehecht aan deze staat.

De resultaten zijn ondertussen geteld en de winnaars zijn Barack Obama geworden bij de Democraten en Mike Huckabee voor de Republikeinen. Verrassend is deze uitslag niet echt, vermits beide kandidaten het de laatste weken ontzettend goed deden in de polls. Maar wat wel verrassend is, is de voorsprong waarmee ze wonnen. Mike Huckabee haalt 34% van de stemmen, terwijl favoriet in de nationale polls Mitt Romney slechts 25% van de stemmen haalde. Die andere grote favoriet, Rudy Giuliani, haalde amper 2% van de stemmen, maar hij liet de staat dan ook expres links liggen om zich te kunnen concentreren op de grote staten. Een riskante onderneming, want de vraag is wat voor een invloed deze strategie gaat hebben op de nationale conventie. Voorlopig is het nog onduidelijkheid troef bij de Republikeinen wie nu torenhoge favoriet is, kijk maar naar de opmars van Huckabee die vanuit het niets naar omhoog katapulteerde in de polls de laatste weken. Als die of Romney er dan ook in slaagt om een paar grote staten van Giuliani af te snoepen, kunnen die kleine staatjes wel eens het verschil maken. Bovendien is ook de vraag wat de invloed van Giuliani’s strategie zal worden als hij het toch haalt als Republikeinse presidentskandidaat. Zullen de Republikeinse kiezers uit Iowa dan wel de moeite doen om op hem te stemmen als hij niet de moeite deed om voor hun stem te strijden? En vallen de onbesliste kiezers omwille van dezelfde reden ook automatisch in handen van de Democraten zodat ze de staat voor zich kunnen winnen?

Ook bij de Democraten is de uitslag verrassend. Barack Obama haalde maar liefst 38% van de stemmen, terwijl grote rivale Hillary Clinton pas derde werd met 29% van de stemmen. Zij moest zelfs nog oud-senator van North Carolina John Edwards voor zich laten gaan. Uit de polls bleek de voorbije weken nog dat de kandidaten dicht bij elkaar lagen en nu verslaat Barack Obama Clinton serieus met een groot verschil van 9%. Clinton heeft al bekend gemaakt dat ze strijdvaardig naar de volgende voorverkiezing in New Hampshire gaat, maar toch is dit een serieuze psychologische klap voor haar. Het is dan ook de vraag wat voor invloed dit gaat hebben op de volgende voorverkiezing. Voorlopig staat Clinton aan de leiding in de polls van New Hampshire, maar haar voorsprong op Obama slinkte serieus de voorbije weken. Natuurlijk is dit terug een kleine staat en in de grote staten ligt ze nog serieus voor op Obama, maar het kan een kantelmoment worden in de verkiezing. Uit de statistieken van de resultaten uit Iowa blijkt dat men niet alleen voor Obama heeft gekozen voor de vernieuwing die hij uitstraalt, maar hij werd ook vaak verkozen als beste op vlak van economie, Irak en gezondheidszorg. Bovendien sprak Obama het meest de jeugd aan, maar ook vrouwen tussen 18 en 59, toch een doelgroep waarop ook Clinton mikte. Opvallend is ook dat maar liefst 41% van de zogenaamde onafhankelijken en partijlozen kozen voor Obama, terwijl maar 17% koos voor Clinton. Deze partijlozen vertegenwoordigden 20% bij de Democratische stemmers, wat toch een aanzienlijk aantal is. Bovendien wist Obama ook nog eens de meeste stemmen binnen te halen bij de mensen die nog nooit aan zo’n caucus of voorverkiezing meededen. Blijkbaar is hij toch de persoon die het meest nieuw volk kan aantrekken om voor zich te stemmen en vertegenwoordigt het meest de verandering. Clinton kan zich beroepen op haar ervaring en lijkt volgens de statistieken het best te kunnen reageren op de woelige toestand in Pakistan. Bovendien spreekt zij ook het meest een publiek ouder dan 60 jaar, terwijl in die categorie Obama helemaal niet weet te scoren. Een generatiekloof is dan ook nog nooit zo duidelijk geweest als bij de voorverkiezing in Iowa.

De eerste voorverkiezing is gestreden, maar de weg is nog lang. Bovendien was dit nog maar een klein heuveltje in vergelijking met de grote bergen die de komende weken in het verschiet liggen. Toch maakt deze uitslag al duidelijk dat het nog alle kanten uitkan en dat er voor iedere stem zal gestreden moet worden. Dinsdag is New Hamsphire aan de beurt en dan kunnen de kaarten alweer anders liggen. De winnaars van vandaag kunnen dan de verliezers van de dag worden. De caucus in Iowa heeft vooral aangetoond dat de weg nog heel onvoorspelbaar kan zijn.