vrijdag, december 28, 2007

Mijn top 100 aller tijden - nr. 31-40

31. Kanye West – Roses

Ik heb het hier al eerder geschreven, maar Kanye West is één van die artiesten die er niet voor terug deinst om politiek getinte thema’s aan te snijden en een portie maatschappelijke kritiek te geven. Soms gaat hij daarbij misschien over de lijn. Zo alludeert hij in het nummer Crack Music dat president Reagan en zijn regering cocaïne in de zwarte buurten van Amerika verspreidde. In Heard ‘em say gaat hij nog verder en alludeert hij dat de regering aids verspreidde. Maar soms geeft hij terechte kritiek. Zoals in het nummer Diamonds from Sierra Leone, die wat verder in mijn top 100 staat, waarin hij de toestanden rond de bloeddiamanten aanklaagt. In zijn nummer Jesus Walks, ook al in mijn top 100, klaagt hij dan weer de media aan die gesprekken over God uit de weg willen gaan. Maar niet alleen in zijn songs laat hij zijn politieke mening horen. Zo creëerde hij heel wat hetze toen hij tijdens een benefietuitzending voor de slachtoffers van de orkaan Katrina op scherm zei dat George Bush niet om de zwarten gaf. Tijdens een MTV-interview nam hij het ook op voor de homo’s en riep hij de rapwereld en de black society op om te stoppen met het gay-bashen. In de sector van scherpe maatschappelijke kritiek behoort ook zijn mooiste nummer dat hij heeft gemaakt, namelijk deze Roses. In dit nummer klaagt hij het sociaal zekerheidsstelsel aan van Amerika. Zo vindt hij het niet kunnen dat mensen die hun hele leven hard gewerkt hebben, toch niet kunnen genieten van de beste zorgen omdat het te duur is. Ook rapt hij over de strijd van zijn grootmoeder tegen aids en hoe oneerlijk het is dat een ster als Magic Johnson zich wel kan laten behandelen tegen de ziekte, terwijl zijn grootmoeder niet. Voor mij is dit ook een voorbeeld waarom een Kanye West-single altijd zo’n fantastische goede single is: het heeft een ijzersterke productie die gewoonweg niet beter kan, het is een orgie van geluiden en stemmen die samenvloeien tot een schitterend geheel, het maakt gebruik van samples van oude soulclassics (hier Rosie van Bill Withers) die het nummer de nodige grandeur geven en er zit een zinnige tekst in verwerkt. Beter dan dit kan muziek volgens mij niet worden.



32. Marvin Gaye – I heard through the grapevine

Toen Marvin Gaye deze hit scoorde, verkeerde hij in een zware depressie. Hij vormde in die dagen een Motown-duo met Tammi Terrell. Bij haar werd een hersentumor vastgesteld toen zij tijdens een optreden in de armen van Marvin Gaye viel. De tumor zorgde ervoor dat Tammi heel snel achteruit zou gaan en Marvin Gaye had problemen om deze tragedie te verwerken. Bovendien kampte hij ook nog eens met huwelijksproblemen. Hij zou dan ook verklaren dat hij het succes van deze single niet verdiende. De single zelf had al een moeilijk parcours afgelegd bij platenfirma Motown. Het werd geschreven door Norman Whitfield en Barrett Strong en in een eerste versie ingezongen door Smokey Robinson & The Miracles. Deze werd echter naar de prullenmand verwezen, net als een tweede versie met The Isley Brothers. De schrijvers bleven echter geloven in huns song en herschreven de song naar een tragere, psychedelisch geïnspireerde song met een voodoo-achtige muzikale structuur. Hiermee trokken ze naar Marvin Gaye. Het zou hem twee maanden kosten om de versie in te zingen. Dit komt omdat Whitfield het nummer zodanig had geschreven dat de hoge noten net buiten de toonaard van Marvin lagen zodat hij zich echt moest inspannen om de noten te halen. Dit zorgde voor een ruwere zang die contrasteerde met de zachtere achtergrondzangeressen. In deze versie dacht men nu een hit te hebben, maar de Motown bazen verwezen de single terug naar de prullenmand. Whitfield herschreef het nummer voor een vierde keer en herwerkte het tot een up-tempo gospelnummer in de trend van Respect van Aretha Franklin en gaf het aan Gladys Knight & The Pips. Deze versie werd wel gereleased en haalde het tot nummer 2 in de Billboard charts. Whitfield zelf was nog steeds niet blij over deze versie en bleef een voorliefde hebben voor de versie van Marvin Gaye. Hij kon de Motown-bazen overtuigen om het nummer toch op het nieuwe album van Marvin Gaye te zetten. De leadsingle voor dat album werd You, maar de radiostations speelden meer I heard it throught the grapevine. De radiodeejays konden de platenfirma uiteindelijk toch overtuigen om het lied als single uit te brengen en het zou uiteindelijk de beste verkopende Motown-single ooit worden. Het is ook mijn lievelings-Motownsingle. De eerste tonen zijn zo’n earcatcher en de manier waarop Marvin Gaye dit zingt, is gewoon subliem.



33. Dionne Warwick – Walk on by

Ik heb de indruk dat dit nummer in de vergetelheid aan het geraken is, ook al is het één van de beste popplaten ooit gemaakt. Ik heb tevens de indruk dat Dionne Warwick zelf ook tussen de gaten van het net aan het glippen is. Misschien omdat ze hier niet zo populair is geworden dan in Amerika, waar ze in de periode 1955-1999 met maar liefst 56 singles in de Billboard Hot 100 zou geraken. Dionne Warwick werd geboren onder de naam Marie Dionne Warrick. Haar artiestennaam kreeg ze toen haar naam verkeerd gespeld werd op haar eerste solosingle. Ze zou nadien Warwick behouden – in de jaren’70 zou het zelfs een tijdje Warwicke worden. Ze is eveneens een nicht van zangeres Whitney Houston. Naast zangeres is ze ook bekend geworden voor haar werk voor de Verenigde Naties. Ze werd ambassadrice voor de Voedsel en Landbouw Organisatie. Daarnaast zou ze ook een tijdje Amerikaanse Ambassadrice voor Gezondheid zijn. Eén van haar bekendste hits hier, That’s what friends are for, maakte ze trouwens voor het Amerikaanse Aidsonderzoekscentrum. Maar Walk on by is en blijft voor mij haar beste nummer en één van de belangrijkste platen gemaakt in de vorige eeuw. De single zou dan ook vele malen gecoverd worden, waaronder de versie van Isaac Hayes misschien de bekendste is. Maar niets kan tippen aan de klasse van het origineel. De naar de jazz neigende stem van Dionne en de bossa nova klanken maken dat dit verhaal over een vrouw die haar ex smeekt om haar met rust te laten een tijdloos karakter krijgen.



34. Dire Straits – Brothers in arms

Het album Brothers in arms is een belangrijk album in de muziekgeschiedenis. Niet alleen omdat het het bestverkopende album van 1985 in de UK zou worden, maar wel omdat het één van de eerste platen zou zijn die digitaal werd opgenomen en zou verschijnen in het CD-formaat. Bovendien was het één van de eerste CD’s waarop er materiaal te horen was die niet op de LP-versie te horen was. Dat zorgde ervoor dit een must-have album werd bij de eerste bezitters van de cd-spelers. Uiteindelijk zouden er 1 miljoen cd’s van verkocht worden, waardoor er werd beweerd dat er meer cd’s van verkocht werden dan dat er cd-spelers waren. De single Brothers in arms werd dan weer ’s werelds eerste CD-single en de videoclip ervan werd de eerste ooit gespeeld op MTV in Engeland. Voor de inspiratie van het lied greep men terug naar de guerrillaoorlog die er heerste in El Salvador en Nicaragua in de jaren’80. Het vertelt het verhaal van een dode soldaat die aan zijn overlevende vrienden oproept om, ondanks de harde realiteit van de strijd, toch weer de draad van hun leven op te nemen. Hij bedankt hen om samen met hen te strijden, maar vertelt hun ook dat er maar één wereld is waarin we kunnen leven en dat oorlogen zinloos zijn. Omwille van zijn boodschap werd deze single dit jaar, naar aanleiding van de 25e-jarige herdenking van de Falklandoorlog, opnieuw uitgebracht, maar het nummer was alleen beschikbaar via de online muziekwinkels. Ikzelf vind dit één van de mooiste nummers van Dire Straits die heel pakkend door Mark Knopfler wordt gezongen. Dit is echt een liedje van een zeldzame schoonheid.



35. Juanes – Fijate bien

In mijn top 100 heb ik heel wat artiesten ingestoken wiens werk ik de afgelopen jaren erg heb geapprecieerd. Eén van mijn lievelingsartiesten is daarbij Juan Esteban Aristizábal Vásquez, die we beter kennen onder zijn artiestennaam Juanes (een samentrekking van Juan en Esteban). Waarom ben ik zo enorm fan geworden? Niet alleen omwille van de steengoede muziek, maar ook omwille van de sociaal geëngageerde persoonlijkheid die Juanes heeft. Hij wordt niets voor niets dan ook de Zuid-Amerikaanse Bob Dylan, Bruce Springsteen en Bono genoemd en werd door het magazine Time uitgeroepen tot één van de 100 belangrijkste en invloedrijkste personen van het moment. Zijn voornaamste zorg is de strijd tegen de landmijnen in zijn thuisland Colombia. Dit land is door de vele guerrillaoorlogen en conflicten bezaaid met landmijnen. Om de slachtoffers te helpen, richtte hij het Mi Sangre Foundation (verwijzing naar zijn derde cd) op en werd hij onlangs ook nog geëerd voor zijn werk als Goodwill Ambassadeur voor United for Columbia, een organisatie die de mensen bewust maakt van het probleem van de landmijnen in het land. Hij mocht in het kader van zijn werk ook het Europese Parlement toespreken in 2006 en hij haalde zo 2,5 miljoen euro op voor de ontmijning van zijn land. Tenslotte zou hij in 2006 ook nog de hoogste culturele Franse prijs, L’Ordre des Arts et des Lettres, in ontvangst mogen nemen voor zijn goed werk. Ook in zijn liedjes verwerkt hij het thema van de landmijnen vaak. Zo gaat Fijate Bien (Kijk goed uit), zijn eerste solosingle, over het thema. Hij roept via het lied zijn medelandgenoten op om goed uit te kijken voor de mijnen. En dat doet hij niet in een melige vorm, maar wel via een schitterende rockcompositie en een knappe tekst. En het is die mix die mij zo aantrekt in Juanes en waarom ik vind dat dit één van de belangrijkste artiesten van het moment is.



36. Aretha Franklin – Respect

Ondanks dat Aretha Franklin in de afgelopen 4 decennia telkens hits wist te scoren, steekt haar beginperiode voor mij er echt uit. En dat is ook haar meest succesvolle periode geweest. Ze had net een lange tijd moeten zoeken naar de juiste toon om succes te hebben. En na dat hoogtepunt in haar carrière zou problemen met de platenmaatschappijen en het feit dat de aandacht meer naar jongere nieuwe artiesten ging ervoor zorgen dat haar succes taande. Er waren nadien nog steeds sporadische opflakkeringen komen, maar het niveau van die beginjaren zou ze nooit meer behalen. Haar beste nummers komen ook uit die periode vind ik. Think, I say a little prayer, A natural woman, The house that Jack built en zeker deze Respect. De single werd oorspronkelijk geschreven door Otis Redding die er zelf een grote hit mee scoorde. Het lied had toen een meer bluesachtige toon en het nummer was bedoeld als een pleidooi van een man om meer erkenning en respect te krijgen van zijn vrouw. De producer van Aretha Franklin, Jerry Wexler, bracht de single onder haar aandacht en samen maakten ze er een meer soulvollere versie van die de vocale kwaliteiten van Aretha benadrukten. Bovendien veranderden ze de toon van het lied en werd het nu de vrouw die aan de mannen voor meer erkenning en respect vroeg. Het lied werd zo krachtig dat het één van de symbolen van de feministische beweging zou worden. En bijna 40 jaar na datum heeft het lied nog steeds niets van zijn kracht of glans verloren, vind ik. Het blijft een ontzettend sterk nummer en ik blijf van de straffe soul- en gospelstem van Aretha Franklin houden.



37. John Legend – Used to love U

Used to love U is de debuutsingle van John Legend en fungeerde perfect als naamkaartje voor zijn album Get Lifted. Het is een mix van soul, gospel en hip hop, maar heeft vooral een heel grappige tekst en is een echt feel-good nummer. Allemaal kenmerken die symbool staan voor het ganse album. Dat gospel een grote rol speelt in zijn muziek is niet zo te verwonderen. Zijn grootmoeder gaf hem de gospelmuziek met de paplepel in en hij maakte deel uit van het gospelkoor van zijn lokale kerk. De eerste muziekopnames die hij maakte, waren dan ook gospelopnames. Toch zou het nog enige tijd duren voor hij een platencontract kon versieren. Hij mocht meehelpen op het album van Lauryn Hill (Everything is everything), schreef hits voor Alicia Keys (If I ain’t got you en You don’t know my name), Jay-Z (Encore en Lucifer) en Black Eyed Peas (The boogie that B) en werkte samen met artiesten als Janet Jackson, Mary J. Blige, Britney Spears en Common, maar toch lukte het hem niet om een platencontract te versieren. Zijn vriend Kanye West zou daar uiteindelijk verandering brengen. Met hem maakte John Legend een demo Do what I gotta do, gebaseerd op Aretha Franklin’s song Til you come back to me. De reacties waren ontzettend goed, maar hij kreeg geen platencontract. Kanye West was echter zo onder de indruk dat hij John uitnodigde om samen te werken voor zijn debuutalbum The College Dropout. In ruil zorgde Kanye West ervoor dat John Legend de eerste artiest was die hij tekende bij zijn eigen platenlabel G.O.O.D. Music (Getting Out Our Dreams). En met deze eerste single was het dus meteen een schot in de roos. Het is voor mij één van de tofste nummers van John Legend en zelfs één van de beste en tofste nummers van de afgelopen jaren.



38. Coldplay – Talk

Op de vorige twee albums neigde Coldplay naar de muziek van Radiohead. Met hun derde album X&Y maakten ze echter een ruk naar U2, wat op gemengde reacties stootte. Volgens sommigen was het een uitstekend album, maar anderen vonden de hype overdreven en stemden het album een paar maanden na de release al meteen naar de topregionen van de lijst van de meest overroepen platen aller tijden. Naast de U2-anthemachtige stijl grijpt de groep ook terug naar de elektronische muziek van Kraftwerk en Brian Eno (die ook al voor U2 werkte). Een perfect voorbeeld daarvan is deze Talk. De gitaarriffs zijn een bewerking van Kraftwerk’s Computer Love. Voor de videoclip van deze song nam men nog een oude U2-gediende onder armen, namelijk de Nederlandse fotograaf Anton Corbijn. Hij bedacht het verhaal van de slapende robot die door astronauten (Coldplay) terug geactiveerd zou worden. De videoclip zit boordevol popreferenties. Zo stond Marvin the Paranoid Android robot van The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy-televisieserie model voor de robot in de videoclip. De videoclip refereert ook na de clip van No Surprises van Radiohead wanneer de tekst van het lied achterstevoren gespeld op het scherm verschijnt. Daarnaast verwijst het fluiten op het einde van de clip naar de in Engeland memorabele The Clangers-tekenfilmreeks. Tenslotte zou er ook een geheime boodschap, die terug te vinden is in het controlepaneel van de robot, zitten in de clip die verwijst naar Make Fair Trade. Het resultaat van dit alles is een prachtige videoclip, maar de soundtrack vind ik nog veel beter en vind ik persoonlijk het sterkste nummer van de X&Y-cd. Met dank aan Kraftwerk en de gitaarriffs.



39. Ike and Tina Turner – River deep, mountain high

De credits voor dit nummer staan op naam van Ike and Tina Turner, maar toch heeft Ike nooit meegewerkt aan deze single en is hij er ook niet op te horen. Dit was een gevolg van een deal die hij maakte met producer Phil Spector. Deze wou namelijk heel graag een album maken met Tina Turner, maar besefte dat Ike nooit zou toelaten dat Tina solo zou gaan. Daarom kwamen ze overeen dat deze single en het bijhorende album uitgebracht zou worden als Ike & Tina Turner, maar dat Ike tijdens het opnameproces buiten de opnamestudio zou blijven. Als leadsingle had Phil Spector samen met Jeff Barry en Ellie Greenwich deze song River deep, mountain high geschreven. Het lied gaat over het feit dat de zangeres van haar man zal houden zoals een meisje van haar pop houdt of een hond van zijn baasje. Voor de productie van de single maakte Phil gebruik van zijn Wall of Sound-procédé. Door het geluid van de muziekapparaten af te spelen in een echokamer en dit geluid op te nemen, krijg je een overweldigende sound die zowel op jukeboxen als AM-radio’s tot zijn recht komt. Voor deze single maakte hij daarbij nog eens gebruik van 2 dozijn muzikanten en samen maakten dit dat de kostprijs van deze single ongeveer 22.000 dollar bedroeg, een voor die tijd ongehoord bedrag. Bij de release in Amerika flopte de single echter grandioos. De mensen wisten niet zo goed wat denken van de single. Voor de zwarten was de muziek te blank, voor de blanken was hij dan weer te zwart. Gevolg was dat het platenlabel van Phil Spector zich zo diep in de schulden had gestoken dat hij het label moest opdoeken. Drie jaar na de release werd de single heruitgebracht in de VS en zou de single wel potten breken en de appreciatie krijgen die deze single verdiende. En van mij krijgt de single ook alle appreciatie die het verdient. Ik vind dit één van de meest overweldigende singles waarbij de muziek perfect de krachtige en flexibele stem van Tina Turner begeleidt.



40. Beatles – Something

In mijn top 100 staan enkele Beatles-nummers en de twee bekendste van George Harrison staan er allebei bij. Toch een duidelijk teken dat ik George als volwaardige Beatle en songwriter beschouw en wil dat hij de appreciatie krijgt die hij verdient. Maar net als bij While my guitar gently weeps ging de release niet van een leien dakje. Hij schreef het liedje in de periode dat men het album The Beatles (The White Album) aan het opnemen was. Hij gebruikte het nummer Something in the way she moves van James Taylor als inspiratiebron en zou bij het uitwerken van de melodie diens lijnen “something in the way she moves, attracts me like no other lover” gebruiken als tekstopvuller. Hij maakte een demo klaar, maar toch zou het nummer het album niet halen omdat alle nummers voor dat album toen al klaar waren. Bovendien had hij oorspronkelijk het nummer ook niet voor The Beatles bedoeld, maar wou hij het nummer geven aan Jackie Lomax, een persoonlijke vriend van hem. Uiteindelijk ging dit aanbod niet door en gaf George het nummer aan Joe Cocker. Het nummer kwam een eerste keer echt op tafel te liggen voor The Beatles wanneer ze bezig waren met de opnames van het Let it be-album. Toen besliste George echter zelf om het nummer niet op te nemen omdat hij vreesde dat de groep niet zorgvuldig genoeg zou omgaan met zijn single, iets wat hij reeds ervaarde bij zijn vorige suggesties. Uiteindelijk zal het nummer toch worden bewerkt tijdens de opnames van het laatste album Abbey Road en het schoppen tot single. 40 jaar later zou blijken dat dit nummer het tweede meest gecoverde Beatles-song is, na Yesterday. Bij de release van de single dacht iedereen dat George zijn vrouw Pattie Boyd in het achterhoofd had, maar zelf zei hij dat hij zijn idool Ray Charles voor ogen had.


Labels: