Europese dag tegen de doodstraf

Morgen, 10 oktober, is door de Raad van Europa uitgeroepen tot Europese dag tegen de doodstraf. De NGO’s riepen de dag enkele jaren terug al uit tot wereldwijde dag tegen de doodstraf en nu schaarst zich dus ook Europa achter dit initiatief. Al ging dat niet over rozen, want Polen lag en ligt nog altijd dwars. Zij wilden dat Europa zich niet alleen uitsprak tegen de doodstraf, maar ook tegen abortus en euthanasie. Daarenboven klinken er in Polen ook steeds meer stemmen, ook uit de mond van president Kaczynski, om de doodstraf terug in te voeren. Hierdoor dreigde heel even het initiatief in het water te vallen, maar uiteindelijk werd de stemming verschoven van de Europese Unie naar de Raad van Europa, waar het voorstel het wel haalde, vermits hier geen absolutie unanimiteit geldt bij het stemmen.

Misschien eerst een paar cijfers en feiten over de doodstraf. In 2006 werden 1.591 mensen geëxecuteerd in 25 landen en werden nog eens 3.861 mensen veroordeeld tot de doodstraf. Dit zijn enkel nog maar officiële cijfers die bekend zijn gemaakt. De werkelijke cijfers liggen volgens Amnesty International nog veel hoger. 91% van de bekende gevallen vonden plaats in slechts 6 landen: China(1.010 mensen), Iran(177), Irak(65), Soedan(65), Pakistan(82) en de Verenigde Staten(53). In totaal zouden er nog tussen de 19.185 en 24.646 mensen wachten tot wanneer hun doodstraf wordt uitgevoerd. De doodstraf wordt in een paar landen ook toegepast op kinderen en jongeren onder de 18 jaar. Zo stierven er in 2006 4 kinderen in Iran en 1 kind in Pakistan door de uitvoering van een doodstraf. Tot maart 2005 konden in Amerika kinderen veroordeeld worden tot de doodstraf. Nu is de wet aangepast en is de minimumleeftijd verhoogd tot 18 jaar. Toch gebeurden de meeste executies op kinderen in de periode 1990-2005 in Amerika, samen met Iran. Uit cijfers blijkt ondertussen ook dat er in Amerika sinds 1973 123 gevangenen ten onrechte veroordeeld werden tot de doodstraf, waaronder nog ééntje in 2006. In een aanzienlijk aantal van de gevallen was de straf reeds uitgevoerd.

In totaal bestaat de doodstraf nog in 69 landen, maar het aantal landen dat er werkelijk gebruik van maakt, daalt wel elk jaar. 88 landen hebben ondertussen de doodstraf volledig geweerd uit hun strafrecht. 11 landen hebben de doodstraf afgeschaft, tenzij voor uitzonderlijke omstandigheden zoals oorlogsmisdaden. 29 landen hebben de doodstraf nog steeds in hun strafrecht, maar de afgelopen 10 jaar hebben ze er geen gebruik meer van gemaakt. Dat maakt dat er dus 128 landen de doodstraf feitelijk of praktisch hebben afgeschaft, dus ongeveer 2/3 van de landen. In de andere landen bestaat de doodstraf nog in de vorm van onthoofding, elektrocutie (enkel nog in de VS), ophanging, dodelijke injectie, vuurpeloton, vergassing, steniging en doodsteking. Ondertussen worden er steeds meer internationale verdragen opgesteld tegen de doodstraf, zoals Protocol nr. 13 in Europa die de doodstraf in alle gevallen verbiedt. Dit protocol werd door 37 landen reeds geratificeerd en werd door 7 Europese landen (waaronder Polen) reeds onderschreven maar nog niet geratificeerd.

Zelf ben ik ook tegen de doodstraf in alle omstandigheden. En ik ben verontwaardigd wanneer ik lees dat de doodstraf ook nog de dag van vandaag wordt toegepast op kinderen of dat in Amerika met zijn rechtsysteem er nog steeds onschuldigen worden terechtgesteld. De doodstraf is iets onherstelbaars. Men heeft ook niet het recht heeft om iemand anders te doden, ongeacht wat hij gedaan heeft. Voor mij is de doodstraf moreel niet verdedigbaar, zeker niet in deze moderne tijden. Bovendien zijn de methodes die men gebruikt ook vaak gruwelijk. Ik mag er niet aan denken hoe een ter dood veroordeelde moet lijden wanneer hij gestenigd wordt of geëlektrocuteerd. En ook de omstandigheden waarvoor men het gebruikt zijn vaak helemaal niet te rechtvaardigen. De doodstraf wordt in de landen vaak gebruikt als politiek pressiemiddel om tegenstanders definitief uit te schakelen. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat de doodstraf ook vaak een discriminerende inslag heeft en dat minderheden vaker getroffen worden. Tenslotte bestaan er ook twijfels over de effectiviteit van de doodstraf. De doodstraf blijkt vaak niet echt afschrikwekkend te zijn, maar in tegendeel zelfs voor meer criminaliteit te zorgen. Maar in feite is de doodstraf één grote schending op de rechten van de mens. Iets prehistorisch en niet meer van deze tijd. Iets wat dringend over de hele wereld moet afgeschaft worden. Daarom is het goed om er morgen nog eens bij stil te staan bij de Europese dag tegen de doodstraf.