Op zoek naar een nieuwe president - deel 1

Het is nog een hele tijd voor we weten wie de opvolger wordt van George W. Bush. We moeten hiervoor nog wachten tot november 2008. Maar toch is Amerika al volop in de ban van de presidentsverkiezingen. Dat komt omdat de kandidaten zich volop aan het profileren zijn voor de voorverkiezingen die vanaf januari starten en die eindigen in augustus met de Nationale Conventies. Het zijn verkiezingen waar iedereen naar uitkijkt en ze krijgen al volop de nodige aandacht, ook in de Belgische pers. En dus wordt mijn nieuwsgierigheid ook geprikkeld. Een extra stimulans voor mezelf is daarbij ook nog de fantastische serie The West Wing die ik momenteel op DVD aan het volgen ben. In het zesde seizoen gaf deze serie al een blik achter de schermen van de voorverkiezingen en de Nationale Conventie. In het zevende en laatste seizoen, hetwelke ik nu aan het bekijken ben, ligt de focus dan weer op de echte strijd om het Witte Huis. Via deze fictie en realiteit probeer ik zo mij een beeld te vormen van de echte strijd.

Ik geef toe dat de serie The West Wing mij hierbij al heel veel dingen heeft geleerd. Eerst en vooral het hele systeem van de voorverkiezingen ter voorbereiding van de Nationale Conventie. De voorverkiezingen zijn in feite een afvalrace tussen de verschillende kandidaten van dezelfde partij. Zij moeten in de 50 verschillende staten een aparte campagne voeren om de kiesmannen achter hun te krijgen. Die kiesmannen zijn heel belangrijk, want het zijn zij die de staat vertegenwoordigen op de Nationale Conventie en zullen bepalen wie de uiteindelijke presidentskandidaat voor de partij zal worden. En gaandeweg de voorverkiezingen, die over het ganse land in tijd zijn gespreid met een paar uitschieters zoals Super Tuesday wanneer een paar belangrijke staten op dezelfde dag voorverkiezingen houden, blijkt al snel wie er enige kans maakt en wie beter kan afhaken. Maar niets is gezegd dat er geen verrassing kan komen op de Nationale Conventie zelf. Er kunnen zich dan nog nieuwe kandidaten aanbieden als consensusfiguur en onder druk van het partijsysteem kunnen kandidaten gedwongen worden terug te treden.

Tijdens de voorverkiezingen komen de nationale thema’s minder aan bod. Het is belangrijker dat men elke staat voor zich probeert te winnen en de nadruk ligt tijdens de voorverkiezingen dan ook op de regionale thema’s. Want elke staat heeft zijn eigen mentaliteit, problemen, vragen, …. Elke staat moet dus anders aangepakt worden waardoor er soms minder ruimte is voor nationale thema’s. Bovendien is de aanpak van de campagne ook verschillend van staat tot staat. In de kleinere staten Iowa en New Hampshire, waar de eerste voorverkiezingen plaats vinden, is het bijvoorbeeld gebruikelijker dat de presidentskandidaten bij de verschillende kiesmannen thuis gaan om hun ideeën kenbaar te maken. In de grotere staten kennen we dan meer de massa-aanpak met grote toespraken op grote podia voor een groot publiek. Maar bij beiden moeten de kandidaten toch dicht bij de mensen staan. Het gaat vaak om de individuele problemen van de kiezers of groep kiezers. Men moet aandacht hebben voor de lokale problemen van de burger en er voorstellen uit putten om de dingen beter te doen gaan. Men moet ook kunnen terugvallen op de kleinere, regionale partijbasissen om campagne te voeren. Het zijn die kleine partijbasissen die toch veel macht kunnen uitoefenen in die periode en presidentskandidaten tot beloften kunnen doen dwingen.

In feite zijn de voorverkiezingen een heel interessante periode in de strijd om het presidentschap. Maar omwille van de regionale inslag krijgen ze natuurlijk heel wat minder aandacht in Europa. Wij beperken ons liever tot de nationale tendensen. Zo zullen de eerste uitslagen in de voorverkiezingen aan bod komen en wordt er zeker aandacht geschonken aan Super Tuesday, maar vele voorverkiezingen zullen enkel maar een voetnoot in de actualiteit vormen. Tenzij een aardverschuiving teweeg brengen en een kandidaat doen uit de race stappen. Hierdoor gaat een belangrijk onderdeel van de Amerikaanse presidentsverkiezingen aan ons oog voorbij. Een onderdeel waarbij de toekomstige president zich nog gewoon tussen de gewone burger begeeft en luistert naar zijn individuele problemen.