De ruk naar rechts

De resultaten van de verkiezingen zijn bekend. En ik ben teleurgesteld, treurig, geschokt, …. De partij waarop ik heb gestemd, SP.a-Spirit, heeft de verkiezingen grandioos verloren. Vlaanderen heeft een ruk naar rechts gemaakt. We stevenen af op een rooms-blauwe regering. Wat gaat er nu in godsnaam gebeuren? Wat gaat de toekomst brengen? Beterschap? Een ruk naar liberalisering en privatisering van heel wat zaken zoals gezondheidszorg?

Dat SP.a-Spirit naar beneden ging gaan, had iedereen verwacht, maar dat men zo een bolwassing ging krijgen? Dat kwam toch als een donderslag bij een heldere hemel. Alhoewel. Wie de uitslag bekeek van de stemming onder de jongeren in het SMI-TIS kon al zien dat de partij daar ontzettend zwak scoorde. En blijkbaar was de partij niet alleen meer populair bij de jongeren. Vermits ik al heel vroeg wist dat ik op SP.a-Spirit zou stemmen, had ik dit verlies echt niet zien aankomen. De vraag is dan ook wat er in godsnaam is misgelopen bij deze partij? Het generatiepact heeft zeker wonden geslagen. Men heeft beslissingen genomen die zeer deden voor de vaste achterban en men heeft de beslissingen niet goed uitgelegd. Er waren ook de blunders van Freya Van Den Bossche, maar ook andere ministers van de andere partijen flaterde al eens. Er was een duidelijke moeheid en afkeer van Paars. Er was een sterke afkeer van de PS. Hebben al die zaken dan zo voor een sneeuwbaleffect gezorgd die een ware lawine veroorzaakte? Het is hard te geloven, maar het moet haast wel. Toch vind ik de bolwassing voor een stuk onverdiend. De partij mocht afgestraft worden voor enkele fouten die men gemaakt had, maar de partij heeft het toch nog niet zo slecht gedaan in de regering en had ook een goed programma voor de toekomst. Misschien mocht dat programma iets enthousiaster verkondigd worden, moest men zich minder op de groene accenten focussen, mocht men meer aanvallen in de verkiezingscampagne. Allemaal zaken die de sneeuwbal sneller deden rollen. Of misschien heeft het er ook niets mee te maken? Het is slikken, bekomen en het zal tijd vragen om uit te zoeken wat er precies is misgelopen.

Dat Johan Vande Lanotte nu ontslag neemt, is zeker niet met mijn volle goesting. Johan is een zeer bekwaam en integer man die nog veel zou kunnen betekenen voor de partij. Maar hij is ook zo grootmoedig om de handdoek in de ring te gooien. Hij had niet veel andere keus, denk ik. Het is met spijt in het hart, maar het is op dit moment de enige beslissing die hij kan nemen. Of de tandem Gennez-Vandenbossche sterk genoeg zal zijn om de schade te beperken in 2009 zal de toekomst moeten uitmaken? Feit is dat er terug meer over de inhoud zal moeten gesproken worden. Men moet meer terug naar de basis, de arbeiders gaan. Ik denk dat men terug aan de pols van de bevolking zal moeten voelen om te weten wat er leeft en er meer op inspelen. Het socialisme is een nobele ideologie en het zal de komende jaren meer uit de verf moeten komen. Een oppositiekuur zal daarbij zeker helpen. Het is terug niet van harte omdat de regering zo zonder progressieve kracht komt te zitten, maar men kan zich vanuit de oppositie misschien terug meer profileren. Ik hoop het alvast.

Maar de verkiezing heeft duidelijk gemaakt dat Vlaanderen terug meer een ruk naar rechts heeft gemaakt. Want niet alleen SP.a-Spirit deed het slecht. Ook het resultaat van Groen! is niet om naar huis te schrijven. De linkse vleugel heeft een zwaar verlies geleden. En dit ten voordele van de rechtse vleugel. Niet de extreem-rechtse vleugel gelukkig. Alhoewel, Lijst Dedecker is soms op bepaalde vlakken Cola Light in vergelijking met de Cola van Vlaams Belang. Maar de opmars van Vlaams Belang lijkt voorlopig toch gestuit te zijn. Men verliest een zetel in het parlement en dat zal de komende weken en maanden meer druk zetten op de top van de partij. In Antwerpen en andere grote steden gaat de partij achteruit, in andere gemeenten gaat ze maar lichtjes meer vooruit. Procentueel leverde dit wel een lichte winst op, maar in zetels dus een verlies en daardoor lijdt de partij voor een tweede keer op rij een psychologische nederlaag. Eens benieuwd of Philip Dewinter de komende weken nu een coup zal plegen op boezemvriend Frank Vanhecke. Het zal daar in de toekomst ook nog rommelen. Bovendien is de lokroep voor vele Vlaams Belangers nu misschien groot nu ze zien dat Lijst Dedecker levensvatbaar is in Vlaanderen. En nu men al een zetel aan het verliezen is, zullen sommige misschien eieren voor hun geld kiezen.

De ruk naar rechts is dus niet op het conto van Vlaams Belang te schrijven, maar vooral op naam van Lijst Dedecker. Niemand had het voorspeld, maar Jean-Marie Dedecker heeft een ongelofelijke prestatie geleverd. Alleen vraag ik me toch af waarom mensen nu op hem hebben gestemd? Is het omwille van de persoonlijkheid Dedecker of gaat het daadwerkelijk om het programma dat hij bood? Hij heeft natuurlijk de slimme slogan van partij van het gezond verstand. Maar waar staat dat gezond verstand nu eigenlijk voor? Mij is alvast de kern van het programma van Lijst Dedecker niet opgevallen en ik heb er dus geen gedacht van. Dat komt misschien doordat hij a) door de media vermeden werd b) niet veel geld had voor verkiezingspropaganda en c) ik er veel te weinig interesse voor heb gehad voor de propaganda die er wel in de bus viel. Ik had mij laten misleiden door de peilingen. Natuurlijk kunnen die peilingen ook zijn resultaat bevoordeeld hebben. Want er zullen zeker mensen zijn geweest die wel sympathie hebben gehad voor hem en die omwille van de slechte peilingen gedacht hebben dat hij een extra steuntje in de rug kon verdienen. En zo hun oorspronkelijke stem hebben gewijzigd in een steunstem voor de lijst.

De ruk naar rechts zal ook weerspiegeld worden in de regeringsvorming, wat natuurlijk logisch is. We stevenen nu af op een rooms-blauwe regering, nu de socialisten langs beide taalgrenzen de oppositiekuur lijken te verkiezen. Een rare combinatie natuurlijk, zeker hier in Vlaanderen. CD&V heeft de voorbije jaren echt ingehakt op de VLD en omgekeerd en nu zouden ze samen moeten gaan regeren. VLD heeft vuile spelletjes gespeeld in de Vlaamse regering toen Yves Leterme zich kandidaat heeft gesteld. En het water tussen Yves Leterme en Guy Verhofstadt was meerdere ravijnen diep. En nu moeten deze gaan samen regeren. Hoe men dit op een geloofwaardige manier gaat moeten doen, is me voorlopig een vraagteken. Het zullen zonder meer moeilijke onderhandelingen worden. Maar ze zullen het toch samen moeten doen. En dan ben ik benieuwd wat er op het programma komt te staan. Wordt er geknabbeld aan de sociale voordelen die de arbeiders in het verleden hebben opgebouwd? Worden de werkloosheidsuitkeringen bijvoorbeeld in de tijd beperkt net nu er grote werkloosheid dreigt in de autosector? Wordt onze gezondheidszorg een stuk verder geprivatiseerd en dreigen we zo een stuk richting Amerikaanse toestanden op te schuiven? Worden de belastingen verder verlaagd zonder te kijken naar de armen en behoevenden? Kortom, wordt België terug iets meer voor de rijken en iets minder voor de armen?

Tenslotte wil ik nog zeggen dat de polarisering van de verkiezingen de uitslag heeft beïnvloed volgens mij. We krijgen de voorbije jaren meer en meer te maken met grote aardverschuivingen op politiek vlak bij elke verkiezing. Er is geen stabiel landschap meer en we gaan steeds meer in extremen. Ofwel ga je er fors op vooruit ofwel verlies je gigantisch. En wat vandaag scoort, verliest zwaar het jaar nadien. Het zou dus niet verwonderlijk zijn dat CD&V in 2009 ineens zwaar achteruit gaat en SP.a-Spirit terug de hoogte inschiet. Met hoe het er de voorbije jaren aan toegaat, is alles mogelijk. Dat de media hier een belangrijke rol in te spelen heeft, is volgens mij overduidelijk. Kijken we naar de Vlaamse verkiezingen van 2004 dan was er de polarisering rond het Vlaams Blok-proces. Bij de gemeenteraadsverkiezingen schenen alle mediaschijnwerpers dan weer op de strijd Janssens-Dewinter. De rest kwam er niet aan te pas. Nu hadden we de kanseliersverkiezingen die duidelijk tussen Verhofstadt-Leterme ging. Het was kiezen voor de een of voor de ander. De rest deed er niet toe. Het leeft allemaal toe naar zulke strijden en de rest valt altijd tussen de plooien. En men drijft de ganse boel naar die ene spits en dan veroorzaakt men zo van die extreme resultaten en aardverschuivingen. Maar het rare daarvan is ook dat de mensen daar zo makkelijk in meestappen. Ik versta het maar moeilijk hoe mensen de ene keer extreem links kunnen stemmen en de verkiezingen daarna extreem rechts en de verkiezing daarop weer centrum. Het over-en-weergestem is mij zo onduidelijk en onbegrijpelijk. Men stemt op de populaire gast of griet van het moment, maar men kijkt niet meer naar wat de achtergrond is van die persoon. Er was de popularisering van Leterme in de media en iedereen springt er op als gekken. En ineens stemt iedereen voor Leterme. En binnen twee jaar is de heer X of mevrouw Y een populair figuur en dan stemmen we daar weer met zijn allen op. Ook al zit hij in een heel andere partij dan Leterme. De zwevende kiezer is maar een raar ding voor mij. De kiezer is niet meer consistent en dat zorgt voor die onbegrijpelijke uitslagen van de afgelopen jaren. Een beetje rust op het politiek landschap zou deugd doen. Het zou ook voor meer zekerheid zorgen en de partijen zouden zich veel beter kunnen profileren. Maar nu wordt iedereen een beetje door iedereen gedwongen in het hypegedoe. De politici door de media en omgekeerd, de kiezer door de media en omgekeerd en de politici door de kiezer en omgekeerd. Het is een vicieuze cirkel geworden waar men maar moeilijk uitgeraakt. En die telkens voor slachtoffers zorgt en voor moeilijke regeringsvormingen met partners die bijna altijd gedwongen worden met elkaar te regeren. En dik tegen hun eigen goesting. Maar de kiezer heeft altijd gelijk.