Een pyrrusoverwinning

PatrickJanssens heeft volgens Filip Dewinter geen reden tot juichen. ,,Janssens haalde een pyrrusoverwinning. Als een kannibaal heeft hij de stemmen van zijn eigen meerderheid opgepeuzeld. Wat SP.A wint, verliezen haar coalitiepartners. Het resultaat van deze wedstrijd is nul-nul. De relatie oppositie-meerderheid is niet veranderd.'' In zetelaantallen is dat juist. Maar die zeggen niet alles. De relatie oppositie-meerderheid is wel degelijk fundamenteel gewijzigd. In de perceptie én in reële politieke termen.

Allereerst: voor het eerst in jaren is het cordon niet meer nodig. Vroeger kon Vlaams Belang zichzelf voorstellen als het slachtoffer van een ondemocratisch monsterakkoord. Zij waren de grootste partij, ze wonnen verkiezing na verkiezing, maar door een samenzwering van dwergen (in hun publicaties somden ze altijd pesterig alle coalitiepartners op: ,,het gedwongen huwelijk van SP.A-Spirit-CD&V-N-VA-VLD-Vivant-Groen-onafhankelijken'') werden ze van de macht gehouden. ,,De wil van de kiezer wordt genegeerd'', toeterden ze, en de cijfers leken hen gelijk te geven. Nu SP.A de grootste partij werd, is het niet meer dan normaal dat die een werkbare meerderheid zoekt. Vlaams Belang erbij nemen, zou absurd zijn. Daarvoor liggen de programma's te ver uit elkaar. Dat Vlaams Belang in Antwerpen in de oppositie zit, is sinds zondag geen lepe truc meer, geen wanhopige zet van een anti-coalitie, alleen verbonden door haar haat tegen Vlaams Belang, maar gewoon het normale resultaat van de verkiezingsuitslag.

Daarmee samenhangend verliest Vlaams Belang een andere propaganda-dada: de bewering dat de centrum-rechtse kiezers ,,gegijzeld worden door links''. Jarenlang hamerde Filip Dewinter erop dat een meerderheid van de Antwerpenaars tégen het cordon was, en dat zeker de kiezers van CD&V, N-VA en VLD hun partij veel liever in een rechtse meerderheid zouden zien. ,,SP.A en Groen! halen samen maar 18 procent, meer dan driekwart van de Antwerpenaars stemt rechts, en toch zuchten we al 75 jaar onder socialistisch juk.'' Toen Bart De Wever begin dit jaar pleitte voor een groot centrum-rechts kartel in Antwerpen, gebeurde dat vanuit een gelijkaardige analyse: als de verkiezingen zouden uitdraaien op een tweestrijd Dewinter-Janssens, zo vreesde hij, dan zou een deel van het centrum-rechtse electoraat nog liever voor Dewinter kiezen dan voor een socialist. Dat blijkt nu niet zo. Hoe jammer het ook is dat de SP.A vooral wint ten koste van de coalitiegenoten, het toont aan dat, als het er echt op aankomt, die zogenaamd rechtse VLD'ers en CD&V'ers nog liever voor een socialist stemmen dan voor Vlaams Belang. Filip Dewinter roept eenvoudigweg té veel weerzin op.

Jarenlang heeft Vlaams Belang beweerd dat Antwerpen werd bestuurd tegen de wil van de Antwerpenaar in. Als Filip Dewinter pronkte met zijn monsterscore aan voorkeurstemmen, als hij aanstuurde op een polarisatie tussen Janssens en hemzelf, dan om dát te kunnen aantonen: Vlaams Belang is de echte vertegenwoordiger van de Antwerpenaar. Die Antwerpenaar, ook de centrum-rechtse, heeft nu getoond dat dat niet zo is. Vlaams Belang heeft geen patent meer op ,,de wil van de kiezer''. ,,Wij hebben Antwerpen van hen teruggewonnen'', jubelde Patrick Janssens op zijn overwinningsfeest. Hij bedoelde het merk, hoe de stad ervaren werd door inwoners én buitenstaanders. Maar ook politiek is dat zo. Door de versnippering van democratische stemmen was het nooit echt duidelijk of de meerderheid wel echt gedragen werd. Voor het eerst sinds de start van de monstercoalities is dat nu wel het geval. En dat verandert de relatie tussen meerderheid en oppositie wel degelijk.

Het laatste argument dat Vlaams Belang aanhaalde om de overwinning van de SP.A weg te lachen, was dat die te danken zou zijn aan de vele allochtone stemmen. Gerolf Annemans: ,,De uitslagen in Brussel en helaas ook in Antwerpen tonen nu aan dat de maandenlange mobilisatie in kringen van vreemdelingen de SP.A geen windeieren heeft gelegd. Janssens zal lachen en juichen, maar wie laatst lacht, best lacht. In alle Antwerpse verkozen organen, districtsraden incluis, is een derde van de SP.A allochtoon.'' Euh so what? Zijn dat geen echte stemmen, misschien? Vlaams Belang voorspelt nu al jaren, met de bevolkingscijfers in de hand, haar eigen ondergang. Het is als Groen! die de schuld voor haar nederlaag steekt op de vergrijzing. Meer allochtonen in de gemeente- en districtsraden, dat werd tijd. Als het ervoor kan zorgen dat deze meerderheid ook in die gemeenschappen aan legitimiteit wint, dan is ze wel degelijk begonnen aan de herovering van de stad.

Tom Naegels

Bron: opiniestuk uit De Standaard