Onverschilligheid

Gisteren in Terzake zat een stukje rond het nieuwe toneelstuk van Benny Claessens. De naam zegt u misschien niet veel, maar iedereen kent hem wel als Benny, de broer van Bart De Pauw in Het Geslacht De Pauw. De titel van zijn nieuwste zelfgeschreven en geregisseerde toneelstuk kan ik me niet meer herinneren, vermits ze zo lang was, maar het concept ging over onverschilligheid. Over hoe wij bijvoorbeeld niet meer echt geraakt worden door het geweld van elke dag, door de zoveelste zelfmoordaanslag in Isräel, door de zoveelste aardbeving in Azië, .... Een veelzeggende quote van het stuk is dan ook “Goh, het nieuws vandaag was maar saai zulle.”

Benny heeft natuurlijk een punt met dit onderwerp en ik denk dat vele mensen dat zelf ook wel beseffen dat ze voor een stuk onverschillig zijn. Ik geef dat ook eerlijk toe dat sommige dingen mij in het nieuws eigenlijk niet meer raken dan dat ze zouden moeten doen. Bijvoorbeeld die zelfmoordaanslagen in Israël, Egypte, Irak, .... Tuurlijk zeg ik dan als de rest van “Goh, zo erg voor de slachtoffers en waarom doet men dat nu?” Maar we laten het bij het volgende nieuwsbericht al gauw over ons heen vliegen en staan er niet meer bij stil. Is dat misschien een psychologisch verweermiddel van onze geest? Dat we al zoveel geweld, bloed, haat, oorlog, ... hebben gezien dat het automatisch een paar sensoren in ons lichaam afzet tijdens het journaal om zo te vermijden dat de emmer overloopt? Of is het gewoon de gewenning die is opgetreden na elke dag hetzelfde te hebben gezien of hebben gehoord? Ik weet het eigenlijk niet.

Maar toch kunnen we op sommige momenten niet meer onverschillig blijven. Kijk maar naar de recente gebeurtenissen met de moord op Joe Van Holsbeeck en de racistische moorden in Antwerpen. Hier kunnen we moeilijk stellen dat de mensen wel nog onverschillig zijn gebleven, vooral in het eerste geval. Bij de racistische moorden waren er terug al heel wat mensen die snel terug in hun schild kropen en er meer en meer onverschillig over doen. Maar de grote meerderheid van de bevolking werd wel nog geraakt door deze gebeurtenissen. Misschien omdat ze juist zo dicht bij de deur plaats vonden, waardoor het altijd iets meer gevoelens opwekt dan wanneer hetzelfde zou gebeuren in China, Amerika of Afrika. Hetzelfde bijvoorbeeld bij films, waar we wel nog kunnen geraakt worden door geweld en haat. Waarom? Omdat we gedurende de film de personages leren kennen en met hen meeleven en ons dan gaan verzetten wanneer er onrecht tegenover hen worden gedaan.

Het doel van Benny met dit toneelstuk is dan ook om ons te verzetten tegen die onverschilligheid. Een gevecht dat we elke dag zullen moeten leveren en die ieder voor zich persoonlijk zal moeten uitvechten. We mogen eigenlijk niet zo onverschillig staan tegenover bepaalde gebeurtenissen en nieuwsfeiten. We kunnen ons niet het hele leed van de wereld op onze schouders nemen, maar we moeten er vaak blijven bij stil staan en zien wat we er zelf kunnen aan doen. Aan de zelfmoordaanslagen in Israël kunnen we persoonlijk zelf weinig doen, dat weet ik. Maar dat mag ons niet beletten om onze afschuw ervoor te laten zien. Om geregeld onze stem te laten horen om aan de wereldleiders duidelijk te maken dat hier snel een oplossing moet voor komen. We kunnen ook niet langer met een pak chips en een fles cola naast ons naar beelden van verhongerde kinderen zitten kijken en ons daar niet schuldig over voelen. Ik zeg niet dat je geen chips of cola mag eten, maar je kan één keer per maand het geld van die chips en cola ook spenderen aan een ontwikkelingsorganisatie die met dat geld al snel een paar kinderen van de hongerdood kan redden.

Maar het gevecht tegen onverschilligheid kan ook resultaten opleveren dichter bij huis. Hoe kan onze samenleving ooit veilig zijn wanneer we onze ogen sluiten voor bepaalde problemen? Hoe kan onze samenleving ooit warm zijn wanneer we onverschillig blijven tegenover het ongeluk van anderen? Hoe kunnen we Hans Van Themsche-copycats tegenhouden als we onverschillig blijven tegenover racisme? Hoe kunnen we mp3-moorden vermijden als we onverschillig blijven tegenover kleine misdaden?

Onverschilligheid heeft onze wereld hard gemaakt. Onverschilligheid tegenover problemen zorgt alleen maar dat de problemen erger worden. Onverschilligheid maakt vaak zonder dat we het goed beseffen onnodeloos veel slachtoffers. En daarom moeten we trachten te vechten tegen die onverschilligheid. Iets wat niet gemakkelijk zal zijn en ook niet altijd zal lukken. Het is een gevecht waarin ik zelf ook meer faal dan win, geef ik toe. Maar misschien naïef en idealistisch als ik ben, hoop ik toch dat die kleine overwinning mee bijdragen tot een betere wereld en dat de pogingen tot mij een beter mens maken.

Tot hier mijn preek voor deze week :-)

PS: Effe opgezocht wat die titel van het toneelstuk is en het is, hou u vast, Gollygosh no! For a second there I thought I was involved. Goede samenvattende titel, maar wel een beetje lang hé.