Chocolade eten is ethisch onverantwoord en crimineel!

Bij het lezen van de titel van deze post zal u weer denken dat het er in het hoofd van uw nederige blogger weer niet al te gezond aan toe gaat. Maar helaas vergist u zich. Wanneer u straks een reep chocolade eet of een Mars of een wafel met chocolade of choco op de boterham smeert, is de kans groot dat u hiermee een crimineel feit pleegt. Want hoe onwaarschijnlijk dit mag klinken anno 2007, maar door het eten van chocolade steunt u het in stand houden van het slavenregime.

Journalist Teun van de Keuken van het Nederlandse televisieprogramma De keuringsdienst van Waarde was tot voor kort zoals de meesten van ons een genieter van chocolade en at elke week zijn portie. Maar als journalist zijnde wou hij wel eens weten hoe chocolade gemaakt wordt. Hij deed het nodige opzoekwerk en las een boek over de werking van de cacao-industrie. En wat constateerde hij tot zijn verbazing: het hele cacaoproces gebeurt op een misdadige manier. Zoals iedereen wel zal weten wordt chocolade gemaakt van cacaobonen die afkomstig zijn van de cacaoboom. Vooral in Afrika komen deze bomen veel voor en zijn er bijgevolg heel wat plantages aanwezig. Maar op die plantages zijn de arbeiders vaak niet meer dan slaven. Ouders verkopen hun kinderen aan de plantages, de mensen werken er onder vreselijke omstandigheden, ze hebben geen vrijheid om te vertrekken en geen loon, sommigen worden zelfs vastgeketend met kettingen! En vastgeketend moeten zij de vruchten met de cacaobonen uit een 15 meter hoge boom halen. Als ze niet hard genoeg werken, is de kans groot dat ze afgesnauwd worden en dat ze stokslagen krijgen. Met af en toe een dodelijk slachtoffer als gevolg.

De toestand is vooral schrijnend in het West-Afrikaanse Ivoorkust. De streek telt ongeveer 60.000 cacaoboerderijen die samen voor ongeveer 43% van de wereldhandel in cacao zorgen. Op deze boerderijen zouden er ongeveer 284.000 kindslaven werken. De grote chocoladeproducenten veroordelen de kinderslavernij officieel wel, maar toch blijven ze maar cacao van de boerderijen kopen en zeggen dat zij in feite niet verantwoordelijk zijn voor de slavernij op de plantages. Ze blijven dus hun cacao bij de slavernijhandelaars kopen met als gevolg dat in bijna elke reep chocolade, behalve met het Max Havelaar-keurmerk, slavencacao is gebruikt. Volgens de meest voorzichtige schatting gaat het om ongeveer 3% (de cacao uit heel Afrika wordt gemengd en de slavencacao uit Ivoorkust wordt zo gemengd met het bijvoorbeeld slavenvrije cacao uit Kenia).

Om de toestanden aan te klagen bedacht Teun van de Keuken iets origineels. Hij klaagde niet de grote chocoladeproducenten aan. Neen, hij kocht gewoon een reep chocolade, at het op en ging zich op het politiebureau aangeven omdat hij een misdadig feit had gepleegd. Want het kopen en het eten van een reep chocolade dat (deels) gemaakt is door kinderslavernij is in feite heling (producten verkregen door een misdrijf). De politie wou zijn klacht aanvankelijk niet serieus nemen, maar hij bleef volhouden dat hij gestraft diende te worden. Het misdrijf kwam terecht bij de rechtbank die de klacht weigerde. Daarop stapte hij met een advocaat onder de arm naar het hooggerechtshof. En volgens de wetspecialisten kan men hem eigenlijk niet anders dan veroordelen omdat Nederland heel wat verdragen tegen slavernij en de actieve bestrijding ervan heeft geratificeerd. Als Teun wordt veroordeeld, creëert dit natuurlijk een precedent die de hele sector op zijn kop kan zetten.

Denk dus vanavond nog maar eens twee keer na wanneer je chocolade eet. En vraag je af of het wel ethisch verantwoord is om nog langer chocolade te eten? Het zou natuurlijk een goede zaak zijn om geen chocolade meer te eten (ook voor de lijn en de tanden), maar ik vraag natuurlijk niet om geen chocolade meer te eten. Want chocolade met het Max Havelaar-logo erop is gegarandeerd slavenvrije chocolade. Mijn wafel met chocolade smaakte alvast niet meer na het lezen van deze verhalen.