Op zoek naar een nieuwe president - Obama's speech
Europa kan veel leren van Obama's speech
Als je de Amerikaanse verkiezingen van dichtbij volgt, raak je gewend aan de soundbites die elke kandidaat als snoep op zak heeft. Obama heeft zijn retorische opbouw die onvermijdelijk eindigt met de conclusie: Yes we can! Hillary Clinton heeft een vast adagium: Are you ready for change, I am ready to lead! Maar soms is er en toespraak die verrast, waarbij je voelt: hier wordt geschiedenis geschreven. Obama gaf die toespraak dinsdag in Philadelphia. Zoals gebruikelijk, worden historische toespraken uit nood geboren. Maar er valt veel te leren. Zelfs in Europa.
Obama stond de afgelopen dagen met de rug tegen muur toen dominee Jeremiah Wright met wie hij jarenlang is bevriend een preek hield waarin alle (voor)oordelen van blank Amerika leken bewaarheid. Wright sprak over rassendiscriminatie en riep 'God Damn America' waarna hij toevoegde dat de VS de aanslagen van 11 september over zichzelf had afgeroepen wegens een oorlogszuchtige buitenlandse politiek. De dominee had ooit Obama tot gelovig christen gemaakt, zijn huwelijk ingezegend en zijn kinderen gedoopt. Voor Obama waren deze opmerkingen politieke bommen die achter zijn hakken tot explosie kwamen. Zijn campagne is in felle slag met de campagne van Clinton en de strijd wordt bitter. Doelwitten zijn vooral medewerkers die een uitschuiver maken. Zo nam professor Samantha Power ontslag uit Obama's campagne nadat zij Hillary Clinton een 'monster' had genoemd. Daarna verdween voormalig presidentskandidate Geraldine Ferraro uit de Clinton campagne nadat ze had gezegd dat Obama slechts succes had omdat hij een 'zwarte man' is. De tirades van Wright die de ronde deden op Amerikaanse televisiekanalen en You Tube kwamen heel slecht uit en konden de kandidatuur van Obama onherstelbare averij bezorgen.
Obama stond voor de keus: gooi ik Wright voor de bus en breek met hem of verbreed ik zijn tirades tot het Amerikaanse rassenvraagstuk. Het eerste leek het makkelijkste. Ooit deed Bill Clinton dat toen hij zei nooit sex te hebben gehad met Monica Lewinsky. Hij gooide haar voor de bus, zoals Amerikanen het uitdrukken, en waste zijn handen in onschuld. Maar zijn geloofwaardigheid werd zwaar beschadigd. Obama kon zich moeilijk distantieren van Wright omdat hij al twintig jaar een band heeft met de dominee uit Chicago. Daarom had hij maar één optie: snij het rassenvraagstuk aan. Maar dat is in Amerika makkelijker gezegd dan gedaan. Geen onderwerp is zo gevoelig als dat vraagstuk. Blanken, zwarten en Latino's wonen hoofdzakelijk in hun eigen gemeenschap. Er is interactie, maar beroepsmatig en op afstand. Over elkaar fluistert men vooral. Er is een formele beleefdheid en sterke afwijzing van 'raciale haattaal' ( racial slur ) maar dat maskeert vooral de mentale segregatie. Amerika deed er honderd jaar over om de slavernij af te schaffen en nog eens honderd jaar om zwarten gelijke rechten te geven. En dat is zichtbaar in de steden.
Obama dook niet in de loopgraven, maar probeerde het rassenvraagstuk te overstijgen met zijn eigen verhaal. 'Ik ben de zoon van een zwarte man uit Kenia en een blanke moeder uit Kansas', zoals hij zei in Philadelphia. Hij distantieerde zich van het opruiende taalgebruik van Wright maar ging daarna naar de essentie van het Amerikaanse rassenvraagstuk. 'Ras is een vraagstuk dat dit land niet langer kan ontkennen', zei hij. 'Gescheiden scholen zijn inferieure scholen. We hebben het nooit in orde gemaakt.'
Hij wees erop dat veel immigranten een deel van de American Dream probeerden te bemachtigen maar dat de zwarten weinig hebben gezien van dit ideaal. 'De frustratie daarover werd niet in het openbaar geuit, bij blanke collega's of vrienden. Maar men sprak erover bij de kapper of aan de keukentafel'. Volgens Obama is zondagmorgen, tijdens de kerkgang, Amerika het meest gescheiden. Iedereen heeft zijn eigen kerk. Maar hij ging ook in op de frustratie van vooral armere blanken die nadeel ondervinden van 'positieve discriminatie'.
'De meeste werkende blanke Amerikanen uit de middenklasse hebben niet de indruk dat ze een rassenvoordeel hebben. Zij hebben de immigranten-mentaliteit en bouwen alles op vanuit het niets. Maar als ze zien dat zwarten worden bevoordeeld bij banen of in scholen wegens een onrechtvaardigdheid die ze nooit hebben begaan, dan hoopt de wrok zich op.'
Obama wil deze kloven overbruggen en de toespraak in Philadelphia was een gedenkwaardige aanzet. Maar een toespraak is niet voldoende om een eeuwenoude realiteit te repareren. Toch hebben de woorden van Obama een belangrijke echo voor Europa.
Amerika probeert een raciale en sociale kloof te overbruggen, terwijl Europeanen een dergelijke kloof aan het bouwen zijn. Veel woonwijken in Amerikaanse steden zijn al eeuwen naar gemeenschap gescheiden. Maar in Europese steden - van Brussel tot Londen, Keulen of Amsterdam - is dat proces in volle gang. Europa bouwt aan een sociale apartheid, vaak met de beste bedoelingen van sociaal beleid. In die aparte gemeenschappen raken de nieuwkomers geisoleerd en wordt elke vorm van sociale mobiliteit gefnuikt. Frustratie hoopt zich op. De overheid probeert dat te verminderen met 'positieve discriminatie' maar dat verspreidt slechts de wrok over de hele samenleving.
Het feit dat Obama een verkiesbare kandidaat is, laat zien dat Amerika aan het veranderen is. In Europa krijg ik vaak de vraag: is Amerika klaar voor een zwarte president? Europeanen zouden zichzelf de vraag moeten stellen: zijn wij klaar voor een allochtone premier? Amerika is er klaar voor, maar Europa niet. Europa is veel afkeriger van vreemdelingen dan het durft toe te geven.
Europeanen (Nederlanders, Duitsers, Belgen, Fransen, Britten) wantrouwen zelfs elkaar. Europeanen denken altijd een oplossing voor te liggen op Amerika. In werkelijkheid ligt Europa een probleem achter. Laten we de woorden van Obama bezinken en eens goed kijken voor onze eigen deur. Er valt veel te doen.
Bron: www.knack.be
Als je de Amerikaanse verkiezingen van dichtbij volgt, raak je gewend aan de soundbites die elke kandidaat als snoep op zak heeft. Obama heeft zijn retorische opbouw die onvermijdelijk eindigt met de conclusie: Yes we can! Hillary Clinton heeft een vast adagium: Are you ready for change, I am ready to lead! Maar soms is er en toespraak die verrast, waarbij je voelt: hier wordt geschiedenis geschreven. Obama gaf die toespraak dinsdag in Philadelphia. Zoals gebruikelijk, worden historische toespraken uit nood geboren. Maar er valt veel te leren. Zelfs in Europa.
Obama stond de afgelopen dagen met de rug tegen muur toen dominee Jeremiah Wright met wie hij jarenlang is bevriend een preek hield waarin alle (voor)oordelen van blank Amerika leken bewaarheid. Wright sprak over rassendiscriminatie en riep 'God Damn America' waarna hij toevoegde dat de VS de aanslagen van 11 september over zichzelf had afgeroepen wegens een oorlogszuchtige buitenlandse politiek. De dominee had ooit Obama tot gelovig christen gemaakt, zijn huwelijk ingezegend en zijn kinderen gedoopt. Voor Obama waren deze opmerkingen politieke bommen die achter zijn hakken tot explosie kwamen. Zijn campagne is in felle slag met de campagne van Clinton en de strijd wordt bitter. Doelwitten zijn vooral medewerkers die een uitschuiver maken. Zo nam professor Samantha Power ontslag uit Obama's campagne nadat zij Hillary Clinton een 'monster' had genoemd. Daarna verdween voormalig presidentskandidate Geraldine Ferraro uit de Clinton campagne nadat ze had gezegd dat Obama slechts succes had omdat hij een 'zwarte man' is. De tirades van Wright die de ronde deden op Amerikaanse televisiekanalen en You Tube kwamen heel slecht uit en konden de kandidatuur van Obama onherstelbare averij bezorgen.
Obama stond voor de keus: gooi ik Wright voor de bus en breek met hem of verbreed ik zijn tirades tot het Amerikaanse rassenvraagstuk. Het eerste leek het makkelijkste. Ooit deed Bill Clinton dat toen hij zei nooit sex te hebben gehad met Monica Lewinsky. Hij gooide haar voor de bus, zoals Amerikanen het uitdrukken, en waste zijn handen in onschuld. Maar zijn geloofwaardigheid werd zwaar beschadigd. Obama kon zich moeilijk distantieren van Wright omdat hij al twintig jaar een band heeft met de dominee uit Chicago. Daarom had hij maar één optie: snij het rassenvraagstuk aan. Maar dat is in Amerika makkelijker gezegd dan gedaan. Geen onderwerp is zo gevoelig als dat vraagstuk. Blanken, zwarten en Latino's wonen hoofdzakelijk in hun eigen gemeenschap. Er is interactie, maar beroepsmatig en op afstand. Over elkaar fluistert men vooral. Er is een formele beleefdheid en sterke afwijzing van 'raciale haattaal' ( racial slur ) maar dat maskeert vooral de mentale segregatie. Amerika deed er honderd jaar over om de slavernij af te schaffen en nog eens honderd jaar om zwarten gelijke rechten te geven. En dat is zichtbaar in de steden.
Obama dook niet in de loopgraven, maar probeerde het rassenvraagstuk te overstijgen met zijn eigen verhaal. 'Ik ben de zoon van een zwarte man uit Kenia en een blanke moeder uit Kansas', zoals hij zei in Philadelphia. Hij distantieerde zich van het opruiende taalgebruik van Wright maar ging daarna naar de essentie van het Amerikaanse rassenvraagstuk. 'Ras is een vraagstuk dat dit land niet langer kan ontkennen', zei hij. 'Gescheiden scholen zijn inferieure scholen. We hebben het nooit in orde gemaakt.'
Hij wees erop dat veel immigranten een deel van de American Dream probeerden te bemachtigen maar dat de zwarten weinig hebben gezien van dit ideaal. 'De frustratie daarover werd niet in het openbaar geuit, bij blanke collega's of vrienden. Maar men sprak erover bij de kapper of aan de keukentafel'. Volgens Obama is zondagmorgen, tijdens de kerkgang, Amerika het meest gescheiden. Iedereen heeft zijn eigen kerk. Maar hij ging ook in op de frustratie van vooral armere blanken die nadeel ondervinden van 'positieve discriminatie'.
'De meeste werkende blanke Amerikanen uit de middenklasse hebben niet de indruk dat ze een rassenvoordeel hebben. Zij hebben de immigranten-mentaliteit en bouwen alles op vanuit het niets. Maar als ze zien dat zwarten worden bevoordeeld bij banen of in scholen wegens een onrechtvaardigdheid die ze nooit hebben begaan, dan hoopt de wrok zich op.'
Obama wil deze kloven overbruggen en de toespraak in Philadelphia was een gedenkwaardige aanzet. Maar een toespraak is niet voldoende om een eeuwenoude realiteit te repareren. Toch hebben de woorden van Obama een belangrijke echo voor Europa.
Amerika probeert een raciale en sociale kloof te overbruggen, terwijl Europeanen een dergelijke kloof aan het bouwen zijn. Veel woonwijken in Amerikaanse steden zijn al eeuwen naar gemeenschap gescheiden. Maar in Europese steden - van Brussel tot Londen, Keulen of Amsterdam - is dat proces in volle gang. Europa bouwt aan een sociale apartheid, vaak met de beste bedoelingen van sociaal beleid. In die aparte gemeenschappen raken de nieuwkomers geisoleerd en wordt elke vorm van sociale mobiliteit gefnuikt. Frustratie hoopt zich op. De overheid probeert dat te verminderen met 'positieve discriminatie' maar dat verspreidt slechts de wrok over de hele samenleving.
Het feit dat Obama een verkiesbare kandidaat is, laat zien dat Amerika aan het veranderen is. In Europa krijg ik vaak de vraag: is Amerika klaar voor een zwarte president? Europeanen zouden zichzelf de vraag moeten stellen: zijn wij klaar voor een allochtone premier? Amerika is er klaar voor, maar Europa niet. Europa is veel afkeriger van vreemdelingen dan het durft toe te geven.
Europeanen (Nederlanders, Duitsers, Belgen, Fransen, Britten) wantrouwen zelfs elkaar. Europeanen denken altijd een oplossing voor te liggen op Amerika. In werkelijkheid ligt Europa een probleem achter. Laten we de woorden van Obama bezinken en eens goed kijken voor onze eigen deur. Er valt veel te doen.
Bron: www.knack.be
posted by Filip at 8:07 p.m.
1 Comments:
Heel sterk geschreven!
6:29 p.m.
Een reactie posten
<< Home