Het leven van een symbolische euro

Iedereen zal het eergisteren wel gehoord hebben. In Kortrijk is een juwelier vrijgesproken omdat hij een overvaller heeft doodgeschoten. De rechter achtte dat de juwelier in een moment van oncontroleerbare drang vertoefde en dus niet bij volle bewustzijn was toen hij de overvaller doodschoot. Vrijspraak dus, maar de juwelier moet de familie van de overvaller wel een symbolische euro betalen. We weten dus voortaan hoeveel een mensenleven in het criminele wereldje waard is.

Vele mensen zullen het weerom maar eens normaal vinden natuurlijk dat een juwelier zijn verkoopswaar beschermt, zelfs gewapend. “En dat daarbij de overvaller gedood werd? Tja, dat is zijn verdiende loon hé. Ze zouden ze allemaal moeten afknallen.” Wel die mensen zal ik dus weer in de haren gaan strijken, want ik vind niet dat zulke dingen zomaar kunnen en dat dit de normaalste zaak van de wereld gaat worden. Ik ben nog steeds een tegenstander van het oog om oog en tand om tand principe. Vooral als er dodelijke slachtoffers vallen, ongeacht aan welke kant.

Ik ga hier nu niet gaan sympathiseren met de overvaller hé en een pleidooi houden dat iedereen zomaar gewapende overvallen mag houden. Wat de overvaller op het moment van de overval aan het doen was, is streng af te keuren. Het is inderdaad zijn recht niet om andermans eigendom te gaan stelen en het is nog erger wanneer dit met geweld of gewapend gebeurd. En ja, ik ben nog nooit overvallen geweest. Dus waarschijnlijk weet ik ook niet wat er op zo’n moment door je hoofd heengaat en dat eerdere overvallen voor trauma’s kunnen zorgen. Dus ja, er kunnen verzachtende omstandigheden zijn voor de juwelier. Maar dat betekent nog steeds niet dat ik zijn handelingen kan goedkeuren. Noch van de overvaller, noch van de juwelier.

Moest de juwelier dan bestraft worden? Ik weet dat de publieke opinie een beetje is dat zij niet kunnen verstaan dat een juwelier bestraft wordt omdat hij op een overvaller schiet en dat hij zelfs nog zou moeten betalen aan de overvaller, terwijl de overvaller voor de overval er zelf met een lichte straf vanaf komt. En die redenering kan ik volgen en kan ik perfect begrijpen. Het is inderdaad heel frustrerend om te merken hoe snel sommige criminelen terug hun gang kunnen gaan omdat ze niet vervolgd worden, de gevangenissen vol zitten, .... Het wijst erop dat er op vlak van veiligheid en justitie nog ontzettend veel werk is en nog veel problemen om een oplossing vragen. Maar ik behoed mij toch een beetje voor het geval dat men als burger het recht in eigen handen mag nemen.

Een overval brengt inderdaad niet alleen materiële schade mee (schade aan winkel, gestolen goederen, ...), maar ook psychologische schade, die wel eens heel groot kan zijn. Alleen is de materiële schade nog steeds herstelbaar of vergoedbaar. De psychologische schade kan voor levenslange trauma’s zorgen en daarvoor alleen al zou de dader van een overval streng moeten bestraft worden. Maar in de kern kan die psychologische schade nog hersteld worden. Maar het ontnemen van een mensenleven? Dat is onherstelbaar. En daarom heb ik het nog altijd zo moeilijk met het feit dat men zou mogen schieten op overvallers. Ik vind dan ook dat de vrijspraak van gisteren geen aanleiding mag zijn om nu aan winkeliers een signaal te geven dat zij zich gewapend mogen gaan beschermen en zomaar op overvallers mogen schieten. Grijpen naar een wapen moet nog steeds het laatste middel zijn en zou alleen maar gebruikt mogen worden in geval van wettelijke zelfverdediging.

Tenslotte nog even over dat vonnis. Waardoor ik zelf wel een beetje geschrokken ben, is dus die symbolische euro. Sorry, maar dat vind ik toch wel een beetje misplaatst in het hele vonnis. Dat de juwelier is vrijgesproken, daar zal de rechter wel zijn redenen voor hebben gehad. Maar moest dat echt met die euro voor de nabestaanden? Zij hebben al een dierbare hebben moeten afstaan. Het is niet omdat het een crimineel was dat hij niet kon liefhebben of dat hij geen liefde kreeg. En nu worden ze nog eens geconfronteerd met het feit dat zijn leven in feite maar een euro waard was. Ik weet niet wat de rest daar van denkt, maar ik vind dat dit mij toch maar een wrange smaak bezorgt.