Aids

Eén van de thema’s die me de laatste weken veel van mijn tijd opeiste, is aids. Via het programma Moeder van mijn dochter, via het boek Mijn status is positief en gisteren nog door het tijdschrift van Unicef België Kinderen wereldwijd. Want de strijd tegen aids mag dan al wel hier in West-Europa serieus zijn gevoerd, vooral in de jaren ‘90, toch blijft de ziekte en het HIV-virus verder oprukken. En de laatste jaren ook terug hier in West-Europa.

Het televisieprogramma, het boek en het tijdschrift behandelen vooral de problematiek in Afrika, maar ondertussen blijkt uit al datgene dat de westerse mens de situatie niet meer serieus neemt. Er zijn aidsremmers op de markt, de aids-patiënten blijven langer leven, het aantal besmettingen nam de afgelopen jaren af, ... Aids wordt in West-Europa bijna als een doodnormale ziekte beschouwd waarvan je wel nog sterft, maar de medische vooruitgang zorgde er tevens voor dat het terug een ver-van-mijn-bed-ziekte werd. Alleen vergissen we ons hierin. We kunnen nog altijd niet onveilig vrijen. Aidsremmer blokken de ontwikkeling van het HIV-virus wel af, maar er is nog steeds geen middel die u van aids doet genezen. Je blijft er nog steeds van dood gaan. Uit het boek blijkt dan ook dat er opnieuw een nieuwe mentaliteitswijziging moet komen bij de mensen in het algemeen en bij de jeugd misschien in het bijzonder. Aids moet niet alleen prioriteit worden in Afrika of China, maar ook in ons eigen land moet er terug meer aandacht worden aan geschonken. Want er blijven nog elke dag nieuwe besmettingen opduiken in ons land.

De situatie in Afrika is natuurlijk nog vele malen erger dan hier, dat bewijzen al het materiaal die ik de afgelopen weken doornam. En er lijkt weinig verbetering op komst zodat we bijna mogen vrezen dat aids het zwarte continent zal doen wegvegen als er niet dringend echt wordt ingegrepen. Terwijl aids in het begin nog geassocieerd werd met de blanke homoseksuele man wordt het nu gelieerd met de zwarte heteroseksuele vrouw en in de toekomst zal de ziekte waarschijnlijk verbonden worden met de gele medeburger. Het probleem voor de Afrikaanse situatie is heel complex want er zijn verschillende dingen die de verspreiding van het HIV-virus versterken en die niet van de ene op de andere dag zullen veranderen. Maar eigenlijk komt het er op neer dat de ondergeschikte en zwakke positie van de vrouw in de Afrikaanse samenleving het wel heel gemakkelijk maakt voor het virus. Want de vrouw betekent vaak niets en heeft vaak ook niets, dat de drempel om in de prostitutie te belanden heel laag is.

Daarnaast spelen ook de tradities een hele grote rol. Zo mag een Afrikaanse man meerdere vrouwen hebben en kan hij dus makkelijker meerdere vrouwen besmetten. Bij bepaalde volkeren verkiezen de mannen dry sex waardoor er makkelijker wondjes in de vagina optreden. En het merendeel van de mannen weigert een condoom om te doen vermits dit niet mag volgens de traditie. En dan zijn er nog een hele reeks van tradities die de mannen heel goed uitkomen, het merendeel zelfs seksueel, die wij als westerse mens niet zullen begrijpen, maar die ongewild vele slachtoffers maken. Bovendien merk je uit het televisieprogramma en het boek ook dat de ziekte in Afrika wordt doodgezwegen. Vooreerst uit politieke hoek, die daar een zware verantwoordelijkheid voor draagt, maar anderzijds ook bij de gewone bevolking. Vele mensen durven zich gewoon niet te laten testen, laat staan om het woord zelfs nog maar over hun lippen te krijgen.

Nu de situatie is dus niet echt makkelijk op te lossen. Voor de meeste Afrikanen is gewoon al overleven al moeilijk genoeg, dat aids vaak op een tweede plaats komt. Het aidsprobleem in Afrika onder bedwang houden, zal op de eerste plaats dan ook betekenen het creëren van betere levensomstandigheden. En dan vooral voor de vrouwen, want 6 op de 10 HIV-besmettingen in Afrika worden opgelopen door vrouwen. De verspreiding van het virus zou al voor een stuk ingedijkt kunnen worden, mochten vrouwen financieel onafhankelijker kunnen worden zodat ze hun toevlucht niet meer moeten zoeken in de prostitutie. Daarnaast zal er ook meer politieke wil moeten getoond worden en meer aan preventie en het promoten van het condoom moeten gedaan worden. Maar uiteindelijk zal het uiteindelijke toch moeten komen van de gewone man en zal er een mentaliteitswijziging moeten komen. En dat zal de zware dobber worden, want het betekent afbreuk doen aan eeuwenlange tradities en het minder macht uitoefenen van de man op de vrouw en haar meer als een gelijke beschouwen.

Of het nu in Europa, in Afrika of een ander continent is, het aids-virus blijft ons in haar macht hebben. En wat het specifieke klimaat ook mag wezen, elk continent zal een mentaliteitswijziging moeten doorgaan. In het ene om het virus een halt toe te roepen, in het andere om te voorkomen dat het virus terug aan terrein en slachtoffers kan winnen en in een nog andere om te voorkomen dat het ook bij hen echt kan doorbreken. Ik heb zo’n een vermoeden dat we hier in het Westen aids te snel hebben afgeschreven als binnen een paar jaar is er een remedie en dat we te laks zijn geworden. Maar ook dat we onze ogen te lang hebben gesloten voor de Afrikaanse situatie waardoor ze nu helemaal ontspoord is. Hopelijk sluiten we ze nu ook niet voor de Chinese situatie. Het is dus maar goed dat er terug meer programma’s, boeken, artikels, campagnes zijn die ons met de neus op de feiten blijft drukken.

Voor meer info over aids vind je terug op www.sensoa.be en www.unaids.org

Het boek Mijn status is positief is een aanrader om ook eens de verhalen van HIV-dragers in Europa en Afrika te lezen en te vernemen hoe zij op een verschillende manier met hun status omgaan.

Het programma Mijn moeder van mijn dochter loopt nog twee weken op één op maandagavond omstreeks 21u10. En wie Achieng, de Afrikaanse adoptiemoeder uit het boek en het programma, wilt helpen, kan steeds een kijkje nemen op de site www.hopeforkabondo.org

En tenslotte wil ik ook nog melden dat Unicef België een campagne heeft lopen van moederdag tot vaderdag waarbij men aandacht schenkt aan het probleem van de aidswezen. Men hoopt zo de kinderen te beschermen en te helpen inzake voeding, gezondheidszorg, onderwijs en bescherming tegen misbruik en uitbuiting. Meer info over de campagne vind je op de site www.unicef.be