Zinvol of zinloos?

U kan er vandaag niet om heen: de Live Earth-concerten zijn begonnen en zullen over de hele wereld in totaal zo’n 24 uur omvatten. Het is een nieuw hoogtepunt in de Al Gore-story rond de klimaatsveranderingen. Na gans de wereld te hebben bezocht met zijn uitleg veroverde hij een tweede maal de wereld met zijn docufilm. En nu moet een derde golf in de vorm van rockconcerten de aandacht op de milieuproblematiek vasthouden en mensen er daadwerkelijk toe aanzetten om milieubewuster om te gaan met energie en onze aarde in het algemeen. Een nobel initiatief zou men denken, ware het niet dat de concerten al bakken kritiek hebben gekregen.

De voornaamste kritiek komt van Bob “Live Aid en Live 8” Geldhof die zich openlijk distantieerde van de concerten. Sir Bob kan er niet echt mee lachen dat Al Gore en de organisatoren schaamteloos refereerden naar zijn concerten. Verder weigerden groepen als Kaiser Chiefs en Pet Shop Boys om deel te nemen aan de concerten, ook al hadden ze een invitatie gekregen. En Muse-zanger Matthew Bellamy deed er een schepje bovenop door de wel deelnemende artiesten te verwijten dat ze deelnemen aan een concert tegen de opwarming van de aarde, maar zich ondertussen laten transporteren met hun vervuilende privéjets naar de plaats van het gebeuren. Een terecht kritiek natuurlijk die gecounterd werd door Al Gore die stelde dat deze vervuiling zou worden gecompenseerd met de energiebesparing waartoe de mensen zouden worden aangezet via de tips die men tijdens de concerten er gratis bovenop krijgt. Tenslotte twijfelen vele mensen ook aan het feit dat een groot evenement als Live Earth moeilijk milieuvriendelijk kan zijn, ondanks de belofte van het gebruik van groene stroom en een beperkt lichtverbruik.

De concerten brengen dus heel wat commotie teweeg of de concerten nu zinvol of juist zinloos zijn. Feit is alvast dat er geen echte voorwaarden of doelen aan de concerten zijn opgehangen. En juist dat maakt de concerten zo een makkelijke prooi voor kritiek. Men had met een veel sterkere boodschap naar de mensen moeten toe gaan. Men had een paar doelstellingen moeten voorop schuiven die moeten bereikt worden, bijvoorbeeld de politieke leiders erop wijzen dat ze alles moeten doen om de CO2-uitstoot te beperken met zoveel procent binnen de zoveel jaar. Men creëert vandaag een sterk en levensnoodzakelijk signaal, maar men is vergeten dat signaal te kanaliseren naar politieke, maatschappelijke, ecologische doelstellingen. Nu wil men de mensen wel wakker houden voor de problematiek en geeft men via enkele filmpjes wel concrete tips mee, maar het is veel te vrijblijvend.

Bovendien kunnen we ons ook afvragen wat de impact is van zo’n massa-evenement. Live 8 een tijdje terug zorgde ervoor dat Afrika voor 1 dag terug op de kaart werd gezet, maar het heeft geen blijvend effect gehad. De dag nadien stond Afrika al lang niet meer als belangrijke prioriteit op de kaart en in de hoofden van de mensen. De armoede in Afrika is door de Live 8-concerten niet gedaald. En dat is jammer, maar het is ook een beetje eigen aan onze hedendaagse cultuur. We willen allemaal meegaan in de hype en de hysterie, maar we zijn niet bereid om ons daar verder te voor willen inzetten als de hype en de hysterie zijn hoogtepunt heeft gekend. En dat is best wel jammer. Zo vrees ik ook dat het vandaag zal gaan. Vandaag kijken miljoenen mensen naar de concerten en allemaal beloven we grote woorden op deze dag en erkennen we volop de problemen rond het klimaat. Maar morgen zijn we de helft van de tips al vergeten en is het nog maar de vraag of we onze gemakkelijke, alledaagse levenswijze die we zo gewoon zijn willen veranderen.

Let op, ik vind de concerten zeker een goed initiatief en het houdt de aandacht van de mensen op de klimaatproblematiek. En ik vind op dat vlak dat de concerten al zinvol zijn. Het is een levensbelangrijke materie waarvoor men op straat komt. Alleen vrees ik dus een beetje dat net als bij de Live 8-concerten de nazorg van het signaal een beetje de wensen zal overlaten. En dat gevoel wordt dus nog versterkt doordat de concerten geen einddoel hebben. De concerten zullen voor mij dus pas echt zinvol worden als men iets doet met het signaal dat men vandaag de wereld instuurt. Als men het signaal gebruikt om druk uit te oefenen op de komende presidentsverkiezingen in Amerika, men het signaal gebruikt om druk uit te oefenen op bedrijven, … als men echt iets concreets bereikt met deze concerten. Anders zijn deze concerten zinloos geweest.